
India's AI Strategy at Paris AI Action Summit 2025: Data for Development
AI अॅक्शन समिट 2025 पॅरिस येथे आयोजित होत असून त्यात “डेटा फॉर डेव्हलपमेंट” या विषयावर भारताचे योगदान महत्त्वाचे ठरणार आहे. AI4India आणि CPRG हे या चर्चासत्राचे सह-आयोजक असून, भारतातील AI धोरणे, डेटा सार्वभौमत्व आणि समतापूर्ण AI विकासाच्या संधींवर विचारमंथन होणार आहे. कृत्रिम बुद्धिमत्तेच्या जागतिक प्रभावाच्या पार्श्वभूमीवर, भारत AI प्रशासनाच्या भविष्यासाठी पुढाकार घेत आहे.
महत्त्वाचे वक्ते आणि सहभाग
AI अॅक्शन समिटमध्ये AI4India आणि CPRG हे भारताचे एकमेव गैर-सरकारी सह-आयोजक असून, काही आघाडीच्या AI तज्ज्ञांना या चर्चासत्रासाठी आमंत्रित करण्यात आले आहे. प्रमुख वक्त्यांमध्ये समाविष्ट आहेत:
- अभिषेक सिंग (अतिरिक्त सचिव, इलेक्ट्रॉनिक्स आणि IT मंत्रालय, भारत सरकार)
- शशी शेखर वेम्पती, आलोक अग्रवाल (सह-संस्थापक, AI4India)
- रामानंद (संचालक, CPRG – AI प्रशासन आणि नैतिक AI प्राधिकरण)
- शॉन डौगर्टी (OECD वरिष्ठ सल्लागार – जागतिक AI प्रशासन फ्रेमवर्क)
- गुंजन भारद्वाज (सह-संस्थापक आणि CEO, Partex NV)
मुख्य चर्चा विषय
CPRG चे रामानंद यांनी या चर्चासत्राचे तीन मुख्य विषय सांगितले:
- डेटा सार्वभौमत्व आणि जागतिक दक्षिण – उदयोन्मुख अर्थव्यवस्थांमध्ये AI तंत्रज्ञानाचे संधी आणि आव्हाने.
- आर्थिक पुनर्रचना आणि जागतिक व्यापार – AI चा जागतिक अर्थव्यवस्थेवर परिणाम आणि कामगार बाजारपेठांचे परिवर्तन.
- AI नवोपक्रम आणि धोरणे – नैसर्गिक बुद्धिमत्तेच्या आधारे अधिक न्याय्य आणि सुरक्षित AI प्रशासनाची उभारणी.
याशिवाय, AI4India चे आलोक अग्रवाल, जोएल रुएट (CNRS), रवी कौशिक (इंडो-युरोपियन कोऑपरेशन) आणि श्रीराम सुब्रमण्यम (CloudDawn संस्थापक) हे देखील AI च्या आर्थिक परिवर्तनावर चर्चा करणार आहेत.
भारतातील AI साठी ‘डेटा दान’ उपक्रम
समिटपूर्वी आयोजित एका पॉडकास्टमध्ये, शशी शेखर वेम्पती (AI4India) यांनी “डेटा दान” या नवीन संकल्पनेवर भर दिला. या उपक्रमाचा उद्देश भारतासाठी खुले आणि सार्वजनिक डेटा सेट विकसित करणे आणि AI संशोधनाला गती देणे हा आहे.
जागतिक AI धोरणे आणि भारताचा पुढाकार
पॅरिस AI अॅक्शन समिट 2025 मध्ये भारताचा सहभाग AI आणि धोरणात्मक संलग्नतेमध्ये आंतरराष्ट्रीय समन्वय साधण्यासाठी तसेच AI तंत्रज्ञानातील तफावत भरून काढण्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावेल. AI च्या मदतीने सर्वसमावेशक जागतिक विकास घडवण्याचा या परिषदेत प्रयत्न केला जाणार आहे.