सांगलीत ‘डिजिटल डिटॉक्स’: सायरन वाजताच गावकरी टीव्ही-फोन बंद करतात, मग अभ्यास आणि गप्पागोष्टी
महाराष्ट्रातील सांगली जिल्ह्यातील एका गावाने इलेक्ट्रॉनिक गॅझेट्स आणि सोशल मीडियाच्या वापरापासून स्वतःला दूर ठेवण्यासाठी एक अभिनव दृष्टीकोन आणला आहे. डिजिटल डिटॉक्सिंगसाठी गावातील मंदिरातून दररोज संध्याकाळी ७ वाजता सायरन वाजवला जातो. लोकांनी त्यांचे मोबाईल फोन, टीव्ही आणि इतर गॅझेट बंद करावेत, असे हे लक्षण आहे. मोहित्यांचे वडगाव नावाच्या या गावात ३,१०५ लोक राहतात.
सायरन सूचित करतो की लोकांनी पुस्तके वाचावीत आणि एकमेकांशी बोलावे. दुसरा अलार्म 8.30 वाजता बंद होतो, जो डिटॉक्स कालावधी संपल्याचे संकेत आहे. रविवारीही हा दिनक्रम पाळला जातो. महत्वाची बाब म्हणजे या नवीन उपक्रमात गावातील लोक मोठ्या उत्साहाने सहभागी होत आहेत.
कोविड लॉकडाऊनमध्ये फोनचे व्यसन वाढले आहे
मोहित्यांचे वडगावचे सरपंच विजय मोहिते यांनी ही कल्पना मांडली. मोहिते यांनी सांगितले की, कोरोनाच्या काळात शाळा बंद होत्या. ऑनलाइन क्लासेससाठी मुलांच्या हातात मोबाईल आला, जो वर्ग संपल्यानंतरही बराच काळ त्यांच्याकडेच राहिला. तर पालकांचे टेलिव्हिजन पाहण्याचे तास वाढले आहेत.
ऑफलाइन पद्धतीने वर्ग पुन्हा सुरू झाल्यावर मुले आळशी झाल्याचे शिक्षकांच्या लक्षात आले. त्याला लिहायचे-वाचायचे नव्हते आणि त्याचा बराचसा वेळ फोनवर जात असे. गावकऱ्यांच्या घरात स्वतंत्र अभ्यासिका नव्हती. म्हणूनच मी प्रत्येकाला डिजिटल डिटॉक्सचा प्रस्ताव दिला.
स्वातंत्र्यदिनी हा उपक्रम सुरू झाला
सरपंच म्हणाले की, स्वातंत्र्यदिनी आम्ही महिलांची ग्रामसभा बोलावून सायरन खरेदी करण्याचा निर्णय घेतला. त्यानंतर आशा सेविका, अंगणवाडी सेविका, ग्रामपंचायत कर्मचारी आणि सेवानिवृत्त शिक्षकांनी घरोघरी जाऊन डिजिटल डिटॉक्सबाबत जनजागृती केली.
ते पुढे म्हणाले की, हे गाव स्वातंत्र्यसैनिकांचे माहेर आहे. सध्या, संध्याकाळी 7 ते 8.30 च्या दरम्यान, लोक त्यांचे मोबाईल फोन बाजूला ठेवतात, दूरदर्शन संच बंद करतात आणि वाचन, लेखन आणि बोलण्यावर लक्ष केंद्रित करतात. हा उपक्रम राबविण्यात येत आहे की नाही यावर लक्ष ठेवण्यासाठी प्रभागनिहाय समिती स्थापन करण्यात आली आहे.